蘭:Wilhelmus van Nassouwe
ヴィルヘルムス・ファン・ナッソウエ

国歌の対象
オランダ
作詞フィリップス・ファン・マルニクス（16世紀）
作曲（16世紀）
採用時期1932年

試聴
アメリカ海軍軍楽隊による演奏 noicon
テンプレートを表示

『ヴィルヘルムス・ファン・ナッソウエ』（オランダ語: Wilhelmus van Nassouwe）あるいは『ヴィルヘルムス』（Wilhelmus）は、オランダの国歌。旋律は世界の国歌のうちで最も古いといわれる。
成立

題名になっている「ヴィルヘルムス・ファン・ナッソウエ」とは、八十年戦争の指導者で現オランダ王家オラニエ＝ナッサウ家の始祖でもあるオラニエ公ウィレム1世のことである。スペインが派遣したアルバ公の追及を逃れ、ドイツに亡命していたウィレムは、1568年に弟たちと連携してネーデルラント（今日のベネルクス諸国）へ侵攻した。ウィレムらの軍勢は緒戦では勝利したものの、結局はアルバ公に撃退されて再度亡命した。

『ヴィルヘルムス』はこのウィレムの2度目の亡命の時期に、ウィレムの腹心シント・アルデホンデ領主フィリップス・ファン・マルニクスが作詞したと伝えられているが、異説もある。ウィレムが一人称で語る形を取っており、スペインへの反乱の同志を鼓舞し、またドイツの諸侯へのプロパガンダともなっている内容である。

旋律は1569年頃によく歌われていたフランスの従軍歌が元になっていて、最古の楽譜は1574年のものである。

『ヴィルヘルムス』は古くから歌い継がれてきたものの、1815年にオランダ王国が成立した際には『ネーデルラントの血（オランダ語版）』が国歌に選ばれた。しかし『ヴィルヘルムス』の人気が上回り、公式行事で使われることも多くなったため、1932年に正式に国歌に定められた。

歌詞は全部で15番まであるが、それぞれの最初の文字をつなげると“WILLEM VAN NASSOV”（Willem van Nassauの古い綴り）になるというアクロスティックの技法が用いられている。ただし現行の歌詞では綴りが改められている。今日唱われるのは1番と6番のみである。
歌詞

原詩オランダ語歌詞 (1568年)現代オランダ語歌詞メロディ、リズム、折句に合わせた英語訳 (1934年)[要出典]原詩オランダ語歌詞の英語訳 (非旋律的)
1番

Wilhelmus van Nassouwe
Ben ick van Duytschen bloet,
Den Vaderlant getrouwe
Blyf ick tot in den doet:
Een Prince van Oraengien
Ben ick vrij onverveert,
Den Coninck van Hispaengien
Heb ick altijt gheeert.

Wilhelmus van Nassouwe
ben ik, van Duitsen bloed,
den vaderland getrouwe
blijf ik tot in den dood.
Een Prinse van Oranje
ben ik, vrij, onverveerd,
den Koning van Hispanje
heb ik altijd geeerd.

William of Nassau, scion
Of a German and ancient line,
I dedicate undying
Faith to this land of mine.
A prince am I undaunted,
Of Orange, ever free,
To the king of Spain I've granted
A lifelong loyalty.

William of Nassau
am I, of German blood.
Loyal to the fatherland
I will remain until I die.
A prince of Orange
am I, free and fearless.
The king of Spain
I have always honoured.

2番

In Godes vrees te leven
Heb ick altyt betracht,
Daerom ben ick verdreven
Om Landt om Luyd ghebracht:
Maer God sal mij regeren
Als een goet Instrument,
Dat ick zal wederkeeren
In mijnen Regiment.

In Godes vrees te leven
heb ik altijd betracht,
daarom ben ik verdreven,
om land, om luid gebracht.
Maar God zal mij regeren
als een goed instrument,
dat ik zal wederkeren
in mijnen regiment.

I've ever tried to live in
The fear of God's command
And therefore I've been driven,
From people, home, and land,
But God, I trust, will rate me
His willing instrument
And one day reinstate me
Into my government.

To live in fear of God
I have always attempted.
Because of this I was ousted
bereft of my land and my people.
But God will direct me
like a good instrument.
So that I may return
to my domain.

3番

Lydt u myn Ondersaten
Die oprecht zyn van aert,
Godt sal u niet verlaten
Al zijt ghy nu beswaert:
Die vroom begheert te leven
Bidt Godt nacht ende dach,
Dat hy my cracht wil gheven
Dat ick u helpen mach.

Lijdt u, mijn onderzaten
die oprecht zijt van aard,
God zal u niet verlaten,
al zijt gij nu bezwaard.
Die vroom begeert te leven,
bidt God nacht ende dag,
dat Hij mij kracht zal geven,
dat ik u helpen mag.

Let no despair betray you,
My subjects true and good.
The Lord will surely stay you
Though now you are pursued.
He who would live devoutly
Must pray God day and night
To throw His power about me
As champion of your right.

Hold on my subjects,
who are honest by nature.
God will not abandon you
even though you now are in despair.
He who tries to live piously,
must pray to God day and night,
that He will give me strength
that I may help you.

4番

Lyf en goet al te samen
Heb ick u niet verschoont,
Mijn broeders hooch van Namen
Hebbent u oock vertoont:
Graef Adolff is ghebleven
In Vriesland in den slaech,
Syn Siel int ewich Leven
Verwacht den Jongsten dach.

Lijf en goed al te samen
heb ik u niet verschoond,
mijn broeders hoog van namen
hebben 't u ook vertoond:
Graaf Adolf is gebleven
in Friesland in de slag,
zijn ziel in 't eeuwig leven
verwacht de jongste dag.

Life and my all for others
I sacrificed, for you!
And my illustrious brothers
Proved their devotion too.
Count Adolf, more's the pity,
Fell in the Frisian fray,
And in the eternal city
Awaits the judgement day.

My life and fortune altogether
I have not spared you.
My brothers high in rank
have shown you this as well:
Count Adolf died
in battle in Frisia
His soul in eternal life
awaits the final judgement.

5番

Edel en Hooch gheboren
Van Keyserlicken Stam:
Een Vorst des Rijcks vercoren
Als een vroom Christen man,
Voor Godes Woort ghepreesen
Heb ick vrij onversaecht,
Als een Helt sonder vreesen
Mijn edel bloet ghewaecht.

Edel en hooggeboren,
van keizerlijke stam,
een vorst des rijks verkoren,
als een vroom christenman,
voor Godes woord geprezen,
heb ik, vrij onversaagd,
als een held zonder vreze
mijn edel bloed gewaagd.

I, nobly born, descended
From an imperial stock.
An empire's prince, defended
(Braving the battle's shock
Heroically and fearless
As pious Christian ought)
With my life's blood the peerless
Gospel of God our Lord.

Noble and high-born,
of imperial descent,
Chosen a prince of the empire,
Like a pious Christian,
for the honoured word of God,
I have without hesitation
like a fearless hero,
ventured my own noble blood.

6番

Mijn Schilt ende betrouwen
Sijt ghy, o Godt mijn Heer,
Op u soo wil ick bouwen
Verlaet mij nimmermeer:
Dat ick doch vroom mach blijven
V dienaer taller stondt,
Die Tyranny verdrijven,
Die my mijn hert doorwondt.

Mijn schild ende betrouwen
zijt Gij, o God mijn Heer,
op U zo wil ik bouwen,
Verlaat mij nimmermeer.
Dat ik doch vroom mag blijven,
uw dienaar t'aller stond,
de tirannie verdrijven
die mij mijn hart doorwondt.

A shield and my reliance,
O God, Thou ever wert.
I'll trust unto Thy guidance.
O leave me not ungirt.
That I may stay a pious
Servant of Thine for aye
And drive the plagues that try us
And tyranny away.

My shield and reliance
are you, o God my Lord.
It is you on whom I want to rely,
never leave me again.
[Grant] that I may remain brave,
your servant for always,
and [may] defeat the tyranny,
which pierces my heart.

7番

Van al die my beswaren,
End mijn Vervolghers zijn,
Mijn Godt wilt doch bewaren
Den trouwen dienaer dijn:
Dat sy my niet verrasschen
In haren boosen moet,
Haer handen niet en wasschen
In mijn onschuldich bloet.

Van al die mij bezwaren
en mijn vervolgers zijn,
mijn God, wil doch bewaren
de trouwe dienaar dijn,
dat zij mij niet verrassen
in hunne boze moed,
hun handen niet en wassen
in mijn onschuldig bloed.

My God, I pray thee, save me
From all who do pursue
And threaten to enslave me,
Thy trusted servant true.
O Father, do not sanction
Their wicked, foul design,
Don't let them wash their hands in
This guiltless blood of mine.

From all those that burden me
and are my pursuers,
my God, do save
your loyal servant.
That they may not surprise me
with their wicked plans
nor wash their hands
in my innocent blood.

8番

Als David moeste vluchten
Voor Saul den Tyran:
Soo heb ick moeten suchten
Met menich Edelman:
Maer Godt heeft hem verheven
Verlost uit alder noot,
Een Coninckrijk ghegheven
In Israel seer groot.

Als David moeste vluchten
voor Sauel de tiran,
zo heb ik moeten zuchten
als menig edelman.
Maar God heeft hem verheven,
verlost uit alle nood,
een koninkrijk gegeven
in Israel zeer groot.

O David, thou soughtest shelter
From King Saul's tyranny.
Even so I fled this welter
And many a lord with me.
But God the Lord did save him
From exile and its hell
And, in His mercy, gave him
A realm in Israel.

Like David, who was forced to flee
from Saul, the tyrant.