ダチョウ目
生息年代: 暁新世-完新世 56?0 Ma Pre??OSDCPTJKPgN
ダチョウ
分類
ダチョウ目(ダチョウもく、学名:Struthioniformes)は鳥類の1目である。ダチョウ科(ダチョウのみ)を含む目であり、現世鳥類の中で原始的なグループである古顎類に含まれる。
ただしその定義には諸説あり、中でも、現世種ではダチョウのみを含む「狭義のダチョウ目 (Struthioniformes sensu stricto)」と、平胸類あるいは古顎類に等しい「広義のダチョウ目 (Struthioniformes sensu lato)」とが広く使われている。 狭義のダチョウ目は、古顎類の全ての現生科を独立目に分類する分類体系で使われる。古くからある定義の1つで、伝統分類であるクレメンツ分類やピーターズ
狭義のダチョウ目
現生種ではダチョウ科のみが含まれる。@media screen{.mw-parser-output .fix-domain{border-bottom:dashed 1px}}ただし、化石鳥類のエピオルニス科を含める説もある[要出典]。
データベースではNCBI、DDBJなどが採用している。 Mayr and Zelenkov (2021)[1]による。.mw-parser-output table.clade{border-spacing:0;margin:0;font-size:100%;line-height:100%;border-collapse:separate;width:auto}.mw-parser-output table.clade table.clade{width:100%}.mw-parser-output table.clade td.clade-label{width:0.7em;padding:0 0.15em;vertical-align:bottom;text-align:center;border-left:1px solid;border-bottom:1px solid;white-space:nowrap}.mw-parser-output table.clade td.clade-fixed-width{overflow:hidden;text-overflow:ellipsis}.mw-parser-output table.clade td.clade-fixed-width:hover{overflow:visible}.mw-parser-output table.clade td.clade-label.first{border-left:none;border-right:none}.mw-parser-output table.clade td.clade-label.reverse{border-left:none;border-right:1px solid}.mw-parser-output table.clade td.clade-slabel{padding:0 0.15em;vertical-align:top;text-align:center;border-left:1px solid;white-space:nowrap}.mw-parser-output table.clade td.clade-slabel:hover{overflow:visible}.mw-parser-output table.clade td.clade-slabel.last{border-left:none;border-right:none}.mw-parser-output table.clade td.clade-slabel.reverse{border-left:none;border-right:1px solid}.mw-parser-output table.clade td.clade-bar{vertical-align:middle;text-align:left;padding:0 0.5em;position:relative}.mw-parser-output table.clade td.clade-bar.reverse{text-align:right;position:relative}.mw-parser-output table.clade td.clade-leaf{border:0;padding:0;text-align:left}.mw-parser-output table.clade td.clade-leafR{border:0;padding:0;text-align:right}.mw-parser-output table.clade td.clade-leaf.reverse{text-align:right}.mw-parser-output table.clade:hover span.linkA{background-color:yellow}.mw-parser-output table.clade:hover span.linkB{background-color:green} ダチョウ目(狭義) †Palaeotididae
系統
†Palaeotis
†Galligeranoides
†Geranoididae
†Eogruidae
†Eogrus
†Sonogrus
†Proergilornis
†Ergilornithidae
ダチョウ科 Struthionidae
Struthioniformes
広義のダチョウ目詳細は「平胸類」および「古顎類」を参照
広義のダチョウ目は、古顎類の中で完全に竜骨突起を失って地上棲に適応した、平胸類をまとめた目とされた。この場合、古顎類はダチョウ目とシギダチョウ目(シギダチョウ科のみ)に分けられていた。
かつては、平胸類はその顕著な特徴から単系統とするのが主流だった。Mayr (1979) はそれに従い、平胸類の従来の4つの目を亜目に格下げし、ダチョウ目に統合した[2]。シブリー・アールキスト分類で採用されたこともあり、この広義のダチョウ目はある程度普及した。データベースではITIS、Wikispeciesなどが採用している。
ただし現在は分子系統などにより、シギダチョウ科が平胸類(広義のダチョウ目)に内包される、すなわち平胸類は側系統群であることが判明した。古顎類の共通祖先が飛翔可能であったことも考えると、竜骨突起の喪失は古顎類の複数の系統で起こった平行進化だと見られている[3]。
BirdLife Internationalは2020年時点でシギダチョウ科を含めた古顎類全体をダチョウ目としている[4]。これが最広義のダチョウ目の範囲である。
Mitchell et al.(2014)[5]による最広義のダチョウ目の系統樹は以下。
ダチョウ目(最広義)
ダチョウ科 Struthioniformes
Notopalaeognathae
レア科 Rheiformes
シギダチョウ科 Tinamiformes
モア科 Dinornithiformes†
Novaeratitae
キーウィ科 Apterygiformes
エピオルニス科 Aepyornithiformes†
Casuariiformes
ヒクイドリ科 Casuariidae
エミュー科 Dromaiidae
Palaeognathae
脚注^ Mayr, Gerald; Zelenkov, Nikita (2021-11-13). “Extinct crane-like birds (Eogruidae and Ergilornithidae) from the Cenozoic of Central Asia are indeed ostrich precursors” (英語). Ornithology 138 (4): ukab048. doi:10.1093/ornithology/ukab048. .mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation.cs-ja1 q,.mw-parser-output .citation.cs-ja2 q{quotes:"「""」""『""』"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:#d33}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:#d33}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}ISSN 0004-8038. https://academic.oup.com/auk/article/doi/10.1093/ornithology/ukab048/6338403.
^ Christidis, Les; Boles, Walter (2009), Systematics and Taxonomy of Australian Birds, CSIRO Publishing
^ Harshman, John; et al. (2008), ⇒“Phylogenomic evidence for multiple losses of flight in ratite birds”, Proc Natl Acad Sci 105, ⇒http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?artid=2533212